Boyun fıtığı nedir?
Genetik olarak kasların zayıf olması, çok uzun saatler bilgisayar başında çalışma ve sporsuz bir yaşam boyun fıtığına neden olabilir. Boyun fıtığı yaşam kalitesini düşüren ve hayatı oldukça zorlaştıran bir rahatsızlıktır.
Boyun Fıtığı Nasıl Meydana Gelir?
İnsan omurgası hem sabit kalmalı hem de hareket etmelidir. Omurga vücudun dengesini ve hareketini sağlamak için bu ikisini aynı anda yürütür. Bunları yaparken hem vücut ağırlığına hem de dışarıdan gelen kuvvetlere karşı koyar.
Bu karşı koyma omurlar arasındaki diskler tarafından sağlanır. Diskler biz hareket ederken vücuda uygulanan kuvvetlere direnir. Ayakta dururken de diskler üzerinde bir kuvvet uygulanır. Omurgadaki diskler uygulanan bu kuvvetleri emerek vücudumuzun dengede durmasını ve hareket etmesini sağlar. Ama yaş ilerledikçe disklerin kuvvetleri ve yükleri karşı koyma ve onları emme güçleri azalır.
Disklerin zayıflaması ve kuvvetleri emme gücünün azalması fıtıklaşmaya yol açabilir. Boyun yük taşımaz. Ancak hareket etmesinden dolayı boyun da da disk fıtığı görülme riski yüksektir. Boyun fıtığı nedir sorusuna verilecek en iyi yanıt bu disklerde oluşan fıtıktır. Boyundaki disklerin iç kısmı jelatinimsidir. Bu kısmın boynun dış kısmını yırtarak omurilik ve sinirlere baskı yapmasına boyun fıtığı denir.
Boyun fıtığı neden olur?
-Boyun ve baş bölgesini zorlayacak ağır hareketler de boyun fıtığı sebebi olabilir.
-Ani bir hareket ya da trafik kazası, düşme gibi etkenlerle çarpma gibi bir etkenler boyun fıtığına yol açabilir.
-Soğuk havalarda boynun yeterince ısıtılmaması, boynu zorlayacak yükler taşınması, yüksekteki bir şeye onun seviyesine ulaşmadan uzanmaya çalışmak ve vücudu dik tutmamak.
-Çalışırken ya da otururken boyun için uygunsuz bir pozisyon, otururken uyuyakalmak.
-Stres, yorgunluk ve yanlış uygulanan bir masaj da boyun fıtığına neden olabilir.
-Boynu uzun olanlar kısa boyunlulara göre daha fazla risk altındadır.
-Uzun süre aynı noktaya bakmak, egzersiz yapmamak, klimaya uzun süre maruz kalmak da boyun fıtığı olmanıza neden olabilir.
-İleri yaşlarda disklerdeki sıvının azalması sonucunda da boyun fıtığı görülebilir.
Boyun fıtığı belirtileri
Boyun fıtığının en önemli belirtisi boynun bir tarafından başlayıp kola doğru yayılan ağrıdır. Bu ağrı uyuşmaya neden olur ve parmak uçlarına doğru uzanır. Ağrının oluştuğu kol zayıflar ve güç kaybeder. Denge kaybına ve düşmeye neden olabilir. Boyun fıtığı olanlar böyle durumlarda ellerinde bir cismi tutmakta zorlanır ve yürüme güçlüğü çeker. Ağrılar bazen kürek kemiğine ve göğsün üst taraflarına doğru da yayılabilir.
En temel boyun fıtığı belirtileri;
● Tek kolda hissedilen ağrı ve uyuşma
● Bu ağrı ve uyuşmaya eşlik eden baş dönmesi, gözlerde sinek uçuşması, kulak çınlaması
● Konsantrasyon eksikliği ve mide bulantısı
● Yürümede dengesizlik
● Kaslarda kuvvet kaybı
Ağrılar gece uykuda artabilir. Ancak bu belirtilerin boyun düzleşmesi, boyun tutulması ve boyun bölgesi tümörleri gibi hastalıklarla karıştırılmaması için yapılacak tetkikler önem taşır.
Boyun fıtığı tedavi edilebilir mi?
Boyun fıtığı tedavisi yöntemleri hastanın durumuna ve hastalığın seviyesine göre değişir. Eğer boyun fıtığı hafif şiddette seyrediyorsa fizik tedavi, ağrı kesiciler, stressiz bir yaşam ve istirahat tedavi için önerilir. Boyun fıtığı için yapılması gereken hareket ve egzersizlerle birlikte iyileşme sağlanabilir. Ancak boyun fıtığı çok ilerlemiş, kollarda ve diğer bölgelerde uyuşma ve hareketlerde zorluk artmışsa ve daha önceki tedaviler etki etmemişse son seçenek olarak ameliyat önerilir.
Boyun fıtığı ameliyatı, sinirler arasındaki sıkışıklığı gidermeyi amaçlar. Ameliyatla birlikte anatomik yapı ve omurganın yük taşıyıp hareket etme yetisinin arttırılması sağlanmaya çalışılır. Beyin ve sinir cerrahisi bu konuda yeni yöntemler önermektedir. Daha önceki cerrahi yöntemler doku hasarına neden olabilir ve böylece omurganın fonksiyonu bozabilirken bu risklerin azaltıldığı yöntemler geliştirilmiştir. Klasik ameliyat yönteminin süresi, kan kaybı, ameliyat sonrası yaşanan sıkıntılar ve de fıtıklaşan bölgeyi hareketsiz bırakma gibi dezavantajları da söz konusudur. Bu ameliyat yöntemiyle uzun süreçte diskler daha çok zarar görebilir.
En çok tercih edilen yöntemlerden biri mikrodiskektimdir. Mikrocerrahi yöntemiyle yapılan boyun fıtığı ameliyatı sırasında ciltten oldukça küçük bir kesi alınarak doku hasarına yol açmadan sinirler rahatlatılabilir. Bu yöntem sayesinde boyun fıtığı hastası ameliyattan bir gün sonra bile taburcu edilebilir. Boyunluk kullanmaya gerek kalmaz, ameliyattan iki gün sonra banyo yapılabilir. Bu şekilde alınan sonuçlar daha olumludur. Ameliyat sonrası çok daha rahat geçtiği için ve ameliyat sırasında kan kaybı ve başka bir risk olasılığı azaldığı için mikrocerrahi yöntemiyle boyun fıtığı ameliyatı her açıdan çok daha iyi bir yöntemdir. Ancak boyun fıtığı ameliyatından sonra yüzde yüz iyileşme olmayabilir ya da fıtığın tekrarlaması söz konusu olabilmektedir. Genç hastalarda boyun fıtığının tekrarlama oranının %10-15 daha fazla olduğu bilinmektedir.
Ameliyat olduktan sonra nelere dikkat edilmeli?
Boyun fıtığı ameliyatı sonrası bir hafta istirahat edilmelidir. Günde altı yada yedi kezden fazla ayağa kalkılmamalıdır. Ayağa kalkarken ya da otururken önerilen şekilde hareket edilmelidir. Yatağın ve yastığın ortopedik olmasına dikkat edilmelidir.
Özellikle ilk bir hafta tuvalet ihtiyacı için klozet tercih edilmelidir. İlk günlerde yara hattı kapalı bir hata sonra ise açık olarak banyo yapılabilir. Bir hafta sonra yavaş yavaş yürümeye başlanır ve giderek artırılır. Ameliyat yerinde bir akıntı yoksa bir sorun yok demektir, akıntı durumunda doktora görünmek gerekir. Sigara, alkol ve ilk bir hafta boyunca cinsel ilişkiden uzak durulmalıdır. Bir hafta sonra kısa süreli olarak otomobil kullanmaya başlanılabilir. Kiloyu korumak ve diyet artık sadece boyun fıtığı için değil genel olarak sağlığımız için hayati bir öneme sahiptir. İlaçlar doktor tavsiyesiyle bir hafta süreyle kullanılmalıdır.
Boyun fıtığına ne iyi gelir?
Boyun fıtığı ağrısını azaltabilmek için ;
● Sürekli aynı pozisyonda oturmamak ve kırk beş dakikada bir pozisyon değiştirmeye dikkat etmek gerekir.
● Yatarken yan yatmak ve boyun fıtığı yastığı ağrıya iyi gelebilir.
● Hep aynı pozisyonda kitap okumak; telefona ya da tabletlere bakmak boynumuz için sağlıklı değildir.
Boyun fıtığı tanısı konulan kişi mümkün olduğunca boynunu dik tutmalı ve sağa ya da sola çevirirken bile boynunun dik olmasına özen göstermelidir. Boyun ani bir şekilde hareket ettirilmemelidir. Stresi mümkün olduğunca azaltmak ve hareketsiz bir yaşamdan kaçınmak da boyun fıtığına karşı alınabilecek önlemler arasındadır.